Kratka povijest Halkidiki

Prirodnog krajolika i plodna zemlja oduvijek privlačio posjetitelje: od davnih Atenjane do bizantskog monaha i od rimskih doseljenika do modernih europskih turista.
Halkidiki ne predstavlja samo more i sunce.

Prirodne lepote i plodna zemlja su oduvek privlačili mnogobrojne posetioce od starih Atrinjana do vizantijskih monaha i rimskih naseljenika do medernih evropskih turista.

Preistorija
Ljudska lobanja pronađena u Petralonskoj pećini 1960. Godine, je jedna od najstarijih te vrste, smatra se da je stara 200 000 godina i više.

Ovde se radi o naučnoj raspravi o stvarnom vremenu postojanja Archanthropus Europeaus Petraloniensis. Profesor Aris Puljanos tvrdi da je lobanja stara 700 000 godina, dok drugi naučnici tvrde da je stara 200 000. godina. Mnogobrojnim naučnim računanjima se došlo do podatka da je stara između 300 000 i 400 000. godina. Ma kako bilo, ovo je najstarija ljudska lobanja pronađena u Evropi. Zahvaljujući arheološkim nalazima dolazi se do zaključka da su postojale praistorijske zajednice, čak i tokom neolitskog perioda, na Halkidikiju a naročito u ovoj oblasti. Tada su tu bili Tračani ili Pelasgijanci, kvazi- mitski ljudi pre kojih su tu boravili helenski tribati koji su kasnije stigli na poluostrvo.

Klasični period
Tada su postojali mnogi stari gradovi na Halkidikiju. Neki od njih su Olintos, Toroni, Mende i Potidea.

Most of them were established by the city of Chalkis (Halkis) in Southern Greece which gave its name to the whole peninsula. During the classical era, the cities of Halkidiki were allied to Athens and when Potidea exited the coalition in 432BC, triggered a series of events that led into the Peloponnesian War. After the war, Olynthos gradually became the most important city in the area. It created its own coalition of local cities in an attempt to limit the Athenian influence. It even tried to have a role in the high politics of the era by signing an alliance with the emerging power of Macedonia and then breaking it, only to join again the Athenian side. King Philip of Macedon, infuriated by such an attitude, promptly destroyed Olynthos and annexed the whole Halkidiki to Macedonia. The most important city during the period of Macedonian rule was the newly built Cassandra. Another city, Stageira became famous as the homeland of Aristotle.Većina ovih gradova je bila utvrđena na Halkiju u Južnoj Grčkoj, od kojih je svaki zadržao naziv celog poluostrva. Tokom klasičnog perioda, gradovi na Halkidikiju su se približavali Atini a kada je Potidea 432C izašla iz zajednice, nakon serije događaja došlo je do peloponeskog rata. Nakon rata, Olintos je postao najvažnije mesto u ovoj oblasti. Formirali su oko njega sopstvenu zajednicu sa okolnim gradovima da bi smanjili uticaj Atinjana.Pokušali su da preuzmu ulogu u visokoj politici ulazeći u savez sa tada moćnom Makedonijom,

Rimski period
Prema predanju antičkih pisaca, i pronađenim figurama i novcu, legendarni Eneja, osnivač Rima boravio je na Halkidikiju tokom svog prolaska od Troje ka Italiji.

Sledeći put Rimljani su boravili na Halkidikiju, u 200BC, u pokušaju da pokore primorske gradove Mende, Toroni i Acanthus. Nisu imali uspeha kao Makedonci koji su u to vreme bili jaki. Kasnije u 169BC su postavljene neuspešne opsade Kasandre i Toronija. U 168BC je konačno pobedio makedonski kralj i cela Makedonija je postala rimska provincija. Tokom prvog veka pre nove ere, rimski trgovci nastanili su se u Acanthus, i na Kasandri je osnovana zvanična rimska kolonija. Njihov interes za Acanthus je verovatno povezan sarudnicima zlata, bakra i gvožđa na tom području. Colonia Iulia Augusta Cassandrensis je bio prvi rimski kolonije u Makedoniji. Doseljenici su uglavnom vojni veterani koji su dobili zemlju da je obrađuju nakon penzionisanja. Kasnije u prvom veku, AC, Sveti Pavle je rekao da je posetio Halkidiki, a posebno Sitoniju i Kasandru. Iako ne postoji zvanična evidencija o toj poseti, u lokalnoj tradiciji se govori suprotno.

Vizantijski period
Period posle pada rimskog carstva je uglavnom nepoznat na Halkidikiju zbog nedostatka istorijskih podataka

Iskopavanjima u Nikitiju otkrivena je bazilika bogate dekoracije, koja datira izperioda cara Justinijana. Ovo ukazuje na nastavak kulturnog i privrednog života, uprkos brojnim ratovima i invazijama u to vreme. U srednjem veku, na Halkidikiju dominira brza ekspanzija monaške zajednice na Atosu. Osnovana 9. veku,a prve manastire su favorizovali vizantijski carevi koji su dobili velike površine zemljišta za obrađivanje, naročito u priobalnim područjima na Halkidikiju. Lokalno stanovništvo koristi se za rad na monaškoj zemljido sve do 19. veka što utiče na njihova verska osećanja, arhitekturu, pa čak i kuhinju. Međutim, blizina sa bogatim manastirima Svete Gore, uvek su privlačili pirate i osvajače. Najozloglašeniji su bili katalonski pirate koji su, iz svoje baze u Potidei, okupirali zemljište i preko 200 manastira planini Atos tokom 1307-1309.

Otomanski period
Otomanska vladavina u Makedoniji počela je krajem 14. veka i potvrđena posle dramatične opsade i napada na Solun 1430. godine.

Novi vladari najpre su pokušali da organizuju sistem naplate poreza prilagođavajući ih starim vizantijskim strukturama. Oni su doveli muslimanske imigrante iz Male Azije, da bi popunili prazne gradove. Na Halkidikiju, muslimani su se naselili u severoistočnoj i severozapadnoj oblasti koje su bliže Solunu. Turci su zahtevali kolektivno plaćanje poreza. Svako selo je moralo da sakupi i onda plati ukupan iznos poreza. Neka sela su ispunila svoje poreske obaveze dajući u zamenu za porez proizvode sa zemlje kao npr. srebro iz rudnika na severoistočnom Halkidikiju. Takva taktika ohrabrila je lokalne uprave i stvorila jaku zajednicu. Ali,1821. revolucionarnu snagu iz Južne Grčke počela je da se razvija na Atosu i Halkidiki se pobunio protiv Turaka. Uskoro grčke snage su za nekoliko sati organizovale iz Soluna. Međutim, Turci su bili bolje opremljeni i organizovani. Konačno je ugušena pobuna ubijanjem većine pobunjenika i spaljivanjem 80 sela u tom području.

Savremeno doba
Tokom prve polovine 20 veka, kada je cela Evropa bila potresana nemirima, ni Halkidiki nije bio izuzetak.

Godine 1912, nakon brzog raspada Otomanskog carstva, Halkidiki se pripojio Grčkoj posle više od 500 godina turske vladavine. Nekoliko godina kasnije, grčki poraz u grčko-turskom ratu 1919-1922 doveo je do velikog broja grčko-pravoslavnih imigranata iz Turske. Mnogi od njih su prihvatili Halkidiki, a muslimansko stanovništvo je otišlo u Tursku. Narednih godina je bilo teško, za lokalno stanovništvo ali i novopridošlice. Grčka država se pokazala neefikasnom u nastojanju da podrži imigrante,a ekonomska kriza tridesetih godina je pogoršala situaciju. Drugi svetski rat je došao zajedno sa nacističkom okupacijom koja je bila praćena krvavim građanskim ratom, vodđenim uglavnom u severnoj Grčkoj. Ipak,u drugoj polovini veka postojao je period stabilnosti i ekonomskog razvoja. Halkidiki je postao važna turistička destinacija. Danas, turizam je veliki doprinos lokalnim prihodima, dok tradicionalne, uglavnom poljoprivredne, ekonomske aktivnosti i dalje postoje.